grundel,
kleiner Süßwasserfisch, wohl: ›Schmerle; Cobitis barbatula oder Gobio fluviatilis‹; metaphorisch auch: ›Jungfrau‹.
Bedeutungsverwandte:
vgl. .Wortbildungen:
grundelreuse
Belegblock:
kugelhauppen, erlitzen vnd grundel durcheinander.
[ich] ließ mir senden in min herberge [...] güt grundeln vorheln kreps.
hat der rat der grundeln und koben leyche, so sich von anfang des mertzes bijs zu Sant Jacobs [...] tag begibt [...] betrachtet.
gibt davon alle jar 8 masz gruͤndeln 4 schock krebs.
uff dißem richstag zuͦ Spir hautt ain mauß grundlen gollten 1 gullde.
so si zu in komen sein und grundln oder ander fisch zu kaufen begert.
Grundel / grundling / zirle / zirdele / schmirle / [...] / moͤs / schmud / schmirling / kresse / quappe / so genennt / das es sein wohnung im grund hat. [...] Der mus ein grundel verlieren / der ein hecht will fischen [...] Junge grundeln / sengle [....]
Phr.
Ein grundel ist ein Junckfraw. von grundeln, koppen, phrilln, sengeln, was der zu Wienn verkaufft werden, davon sol man von ainem phunt phening geben 8 dn.
Ermisch u. a., Haush. Vorw.
183, 24
Anm.; Hoffmann, Würzb. Polizeisätze
85, 8
; Schade, Sat. u. Pasqu. ;
Schmitt, Ordo rerum
319, 3
; Voc. Teut.-Lat.
n jv
; Voc. inc. teut.
k iiijr
; Voc. Ex quo Ind.
327
; Diefenbach, Mlat.-hd.-böhm. Wb. ;
Hulsius
G iiijv
; Alberus
q ijv
; Schles. Wb.
1, 460
;