karwan,
karben,
karbis,
der
;
zur Etymologie s.
Nesselmann, Thes. ling. Pruss.
66/7
.
›Kriegsausrüstung des Meisters des deutschen Ordens‹; mehrstufig metonymisch: ›Aufbewahrungsort der Ausrüstung‹; ›Gebäude für die Ausrüstung‹.
Preuß.; Rechts- und Verwaltungstexte.
Wortbildungen:
karwanampt
,
karwangezelt
,
karwangroppe
,
karwanherre
,
karwanschif
,
karwansgespan
,
karwanshof
,
karwanshütte
,
karwanskämerer
,
karwanskäse
,
karwansknecht
,
karwanspferd
,
karwansrad
,
karwanssattel
,
karwansschweike
,
karwanstute
,
karwanswagen
,
karwanswagenpferd
.

Belegblock:

Ziesemer, Gr. Ämterb.
15, 14
(
preuß.
,
1414
):
15 kriptucher, item 2 karwenshutten.
Ebd.
32, 31
(
1434
):
Reysegerete [...] 1 capelle, 3 carwen, uff 300 pferde kriptucher.
Ebd.
85, 9
(
1404
):
eyn gros carwanschiff, item 1 prom.
Ebd.
149, 31
(
1521
):
18 zyhenpfert, 2 karbspfert.
Ebd.
272, 14
(
1414
):
item 9 karwenssweyken.
Ebd.
303, 12
(
1402
):
7 knechtesetil, 4 karwanssatil.
Ebd.
408, 35
(
1449
):
4 pferde czum karwenswagen.
Ebd.
415, 34
(
1415
):
10 karwiswaynpferde, 5 brieffsweyken, 8 folen.
Ebd.
518, 12
(
1409
):
97 und 16 pferd in dem karwen.
Ebd.
601, 4
(
1414
):
item 1 karwensgespan.
Ebd.
665, 35
(
1437
):
5 schok karbinskesze.
Ebd.
685, 24
(
1389
):
item 4 karwingeczelt, item 250 lampfel.
Ebd.
736, 26
(
1396
):
in der karwenstut 1 schog minus 2 kobiln.
Ebd.
750, 6
(
1437
):
Herman Slydenitcz karbesherre 2 pferde und harnisch.
Ders., Marienb. Ämterb.
25, 12
(
preuß.
,
1447
):
item 3 beslagene wayne im carwan.
Ebd.
44, 38
(
1413
):
1 karbisgropen von 1 halben tonnen.
Ebd.
90, 8
(
1420
):
dis ist das gerethe in dem karwen.
Ebd.
102, 34
(
1396
):
do bruder Herman Gans dez karwanamptes czu Marienburg dirlosen wart.
Ebd.
105, 25
(
1416
):
2 schok und 11 nuwe karwansrade.
Ebd.
109, 13
(
1432
):
Czum ersten hot der karwenskemmerer unde der futterer 27 phert.
Ders., Marienb. Konventsb.
2, 13
(
preuß.
,
1399
):
der karwansherre sal 16 sc. usrichten.
Ebd.
250, 6
(
1411
):
12 m. dem tempelmeyster den karwansknechten czu geben vor heringe.
Joachim, Marienb. Tresslerb. (
preuß.
,
1403
):
4 scot dem hovemeister im karwanshove geschankt.
Ebd. (
1404
):
1 m. Bartusch eyme schirmecher us dem karwan gegeben.
Thielen, Gr. Zinsb. Dt. Ord.
20, 6
(
preuß.
,
1437
/
8
):
27 m. czinses hat der carbisherre czu Konigisberg.
Ebd.
195, 41
:
im karwin sind 5 pfluge.
Ziesemer, Gr. Ämterb.
17, 7
;
760, 6
;
ders., Marienb. Ämterb.
88, 4
;
ders., Marienb. Konventsb.
215, 7
;
293, 14
;
Sattler, Handelsrechn. Dt. Orden
119, 38
;
Toeppen, Ständetage Preußen
4, 40, 16
;
Preuss. Wb. (F)
341
;
Rosenqvist, Frz. Einfluß.
1943, 294
.
Vgl. ferner s. v. , , .