1
groppe,
grope,
der
;
–/-n
;
zu
mhd.
grope, groppe
›eiserner Kochtopf‹
().
›metallener Kochtopf, Kessel‹.
Zur Sache und zur Wortgeographie:
Dwa
8, 9
;
8, 10
;
R. Hildebrandt, Ton u. Topf.
1963
, 341ff.
Bedeutungsverwandte:
1
 1,  1, ,  1,
1
 1.
Wortbildungen:
groppenbrate
›Topfbraten‹,
1
gropper
›Kesselflicker, Kesselgießer‹,
groppich
.

Belegblock:

Blümcke, Hans. Gesandtsch. (
nrddt.
,
1603
/
05
):
96 ℔ grapenbrode.
Ziesemer, Marienb. Ämterb.
12, 21
(
preuß.
,
1392
):
2 groppen, item 1 phanne.
Ebd.
44, 38
(
1413
):
6 erynne gropen und 1 karbisgropen.
Ders., Gr. Ämterb.
57, 11
(
preuß.
,
1513
):
1 kessel von eyner thonn, 1 gropfenn, 1 pfanne.
Ebd.
74, 25
(
1514
):
1 pfeffermole, 1 eren grope.
Joachim, Marienb. Tresslerb. (
preuß.
,
1401
):
24 pfunt coppir, gropen zu gyssen in des meisters und in des covents kochen.
Thielen, Gr. Zinsb. Dt. Ord.
120, 13
(
preuß.
,
1437
/
8
):
2 kessel, 1 groppe, 1 rost.
Buch Weinsb. (
rib.
,
1581
):
[Namensgebung]
etliche vom hantwirk, das ire fatter, oder sie getriben, oder geleirt haben, als smit, kannegeisser, gropper, angelmecher.
Struck, Klöster
403, 29
(
mosfrk.
,
1564
):
9 kopffern groppen, groß und klein, tugen nit viel. 4 eisern groppen.
Struck, Marienst. Wetzlar
570, 24
(
hess.
,
1400
):
6 tn. umme vier kleyne kannen unde czwei groppichen.
Ebd.
570, 33
:
2 tn. umme eynen groppen.
Karsten, Md. Paraphr. Hiob (
omd.
,
1338
):
Uz sinen naselochern ouch | Sich uf czut eyn vuler rouch | Als uz eyme gropen heyz.
Volkmar (
Danzig
1596
):
Lebes [...] ein ehrin haff / tiegel grapen.
Henisch (
Augsb.
1616
):
Gropen / hafen / toͤpffe / ahena, conchæ. [...]. Zubricht der mann gropen / so zubricht das weib Kriege.
Ziesemer, Marienb. Ämterb.
116, 26
;
154, 5
;
ders., Gr. Ämterb.
61, 19
;
170, 26
;
277, 36
;
392, 39
;
Sattler, Handelsrechn. Dt. Orden
10, 29
;
51, 6
;
203, 20
;
Joachim, a. a. O. ;
Thielen, a. a. O.
119, 43
;
Röhrich u. a., Cod. Dipl. Warm.
4, 397, 22
;
552, 18
;
554, 1
;
Schmitt, Ordo rerum
184, 20
;
Dietz, Wb. Luther .