pantier,
panteltier,
pantertier,
das
;-s/
auch -Ø.
1.
›Panther‹.Bedeutungsverwandte:
vgl. pantel
pard
Belegblock:
Ettmüller, Heinr. v. Meißen
445, 6
(md.
, Hss. 14.
/15. Jh.
): An Ludwig, grafen von Öttingen. | [...] | er ist der êren lûter spiegelglas; | er ist ein pantier wol an solhen dingen. | Dem pantier strîchent nâch dur sîne süeze | al tier: sam tuot nâch im diu gernde diet.
Gille u. a., M. Beheim
54, 13
(nobd.
, 2. H. 15. Jh.
): sy maistert die | waltvogel und die tir | Auf dem gevild, | den helffant wild | und das pantire.
Karnein, Salm. u. Morolf
555, 5
(srhfrk.
, Hs. um 1470
): dar inne lag gemalet | ein bantier und zwen wurme grimelich.
Voc. Teut.-Lat.
y iijr
(Nürnb.
1482
): Pantertier ein tier võ allerley farbe. [...] edelstein.
Sachs
16, 499, 1
(Nürnb.
1563
): Natur des pantelthiers. Ein vergleichung eins tyrannen.
Bihlmeyer, Seuse
452, 20
(alem.
, 14. Jh.
): der vor als ein fules aͤss von dem kalten wind smakte, der wirt als ein pantier sinen suͤssen smak wite zerspreiten.
Päpke, Marienl. Wernher
3680
(halem.
, v. 1382
): Dar umb kament sú also, | Loͤwen, beren, tigertier, | Ain húrn und pantertier, | Kæmeltier und helfande.
Koppitz, Trojanerkr.
16780
(Hs. ˹noschweiz.
, 15. Jh.
˺): Ain edel tiere lobelich | Ainem pantyere gelich.
Chron. Augsb.
4, 423, 3
(schwäb.
, zu 1495
): derselb Vetter ist auch ditz geschlechts, die ain gelb panthelthier in ainem schwarzen feld fur ain wappen hand.
Stackmann u. a., Frauenlob
3, 18, 11
; Gille u. a., a. a. O.
268
; 93
; Sachs
7, 448, 11
; 13, 463, 11
; 16, 499, 5
; Bihlmeyer, Seuse
12, 6
; Schlosser, H. v. Sachsenh.
514
; Bremer, Voc. opt.
45138
; Voc. rerum
106v
; Brack
d 5v
; Voc. inc. teut.
s ijr
; Dasypodius
390r
; Maaler
315r
; Golius
279
; Hulsius
N ijr
; Volkmar
444
; Dict. Germ.-Gall.-Lat.
355
; Kiliaan K
5v
; Baumann-Zwirner, Augsb. Volksb.
1991, 74/5
; Schweiz. Id.
13, 1232
.2.
ein Edelstein, der von seiner Farbe her dem Panther vergleichbar ist, laut Dwb
wohl ›Jaspis‹.7, 1424
Belegblock:
Thiele, Minner. II,
17, 150
(Hs. ˹wobd.
, 15. Jh.
˺): gedenck och wie das bantier tůt, | das bist du, suͤser amantist. | äch lieb fröw, ich man dich an Crist.
Voc. Teut.-Lat.
y iijr
(Nürnb.
1482
): Pantertier ein tier võ allerley farbe. [...] edelstein.
Pfeiffer, K. v. Megenberg. B. d. Nat.
455, 23
(oobd.
, 1349
/50
): Panthera ist ain stain, der hât nâhen all varb an im.