aussetzel,
der
;-/-Ø.
1.
›Aussätziger‹.Bedeutungsverwandte:
miseliger
aussezling
Wortbildungen:
aussetzelhaus
aussiechenhaus
Belegblock:
Gille u. a., M. Beheim
148, 50
(nobd.
, 2. H. 15. Jh.
): wie got der schopher | die samen flüssig sundern hies, | ausseczel von den leüten sties | und die eebrecher stainen lies.
Ebd.
267, 98
: sy hat auch [...] | scham als ain kelblin kleine, | ain senffte sprach mit lautem klaff | Und sussiglich gestymet | alz der kantor in dem auss seczel hauss.
Chron. Nürnb.
3, 155, 10
(nobd.
, 1488
): ward auch da ein sundersiech = oder außsetzelhaus gestift.
Bernoulli, Basler Chron.
5, 377, 16
(alem.
, 1522
/45
): die von Basel [...] legerten sich hie disenthalb, by dem ussetzelhusz.
V. Anshelm. Berner Chron.
1, 374, 28
(halem.
, n. 1529
): Man sol kein fremden usssaͤtzel ins land, und kein heimschen druss lassen.
Chron. Augsb.
1, 42, 10
(schwäb.
, zu 1374
): der was ainer ain uzsetzel.
Diehl, Dreytw. Essl. Chron.
113, 32
(schwäb.
, 1552
): Es war ebenn des tyffells lid, mass es was sich zu der wer gericht wie ein aussetzell im herbst.
Pfeiffer, K. v. Megenberg. B. d. Nat.
219, 1
(oobd.
, 1349
/50
): dô er zehen auzsetzel gesunt machet.
Drescher, Hartlieb. Caes.
95, 32
(moobd.
, 1456
/67
): von Theobalden, einem grafen der Christi fússzwůsch in eines ausseczel gestalt.
Kurrelmeyer, Dt. Bibel
1, 28, 13
Var.; Drescher, a. a. O.
127, 30
; 129, 17
; 130, 22
; Schwäb. Wb.
1, 502
; Bremer, Voc. opt.
1, 43121
; Dasypodius
292v
; Hulsius 6v.
2.
›Aussatz‹.Bedeutungsverwandte:
vgl. aussaz
Belegblock:
Pfeiffer, K. v. Megenberg. B. d. Nat.
160, 30
(oobd.
, 1349
/50
): wenne man den schern
[›Maulwurf‹]
prennet ze pulver und sprenget in mit aim weizen ains ais auf des siechen antlütz, daz ist guot für den auzsetzel. Ebd.
474, 13
: wenn man ez [golt] pulvert, sô hailt ez den auzsetzel und daz kratzen.
Ebd.
373, 19
.