jaspis,
jaspe,
der
;häufig lat. Flexion;
aus
lat.
iaspis
(Georges
).2, 17
Name eines grünen Edelsteins ›Jaspis‹.
Zu den Eigenschaften des Steins vgl.
Hwb. dt. Abergl.
.4, 633
Syntagmen:
grüner / orientalischer j.
Wortbildungen:
jaspisherz
jaspiskopf
Belegblock:
Fischer, Brun v. Schoneb.
1673
(md.
, Hs. um 1400
): der vumfte stein […] der ist grune und heizet jaspis.
Belkin u. a., Rösslin. Kreutterb.
144, 10
(Frankf.
1535
): Der Iaspis ist der best der gruͤnfarb ist / vnd durchsichtiger farbe.
Mylius
I 7r
(Görlitz
1577
): Iaspis Jaspis.
Kurrelmeyer, Dt. Bibel
2, 481, 16
(Straßb.
1466
): der was geleich der bescheude des steins iaspidis vnd sordinis.
Morrall, Mandev. Reiseb.
139, 6
(schwäb.
, E. 14. Jh.
): ain tauffel von ainem edeln gestain, der haisset jaspis.
Pfeiffer, K. v. Megenberg. B. d. Nat.
448, 31
(oobd.
, 1349
/50
): Jaspis ist ain grüen stain und ist der zwelf stain ainer, die auzerwelt haizent.
Bastian u. a., Regensb. UB
145, 30
(oobd.
, 1359
): ein guldin vingerlein mit einem jaspis.
Spechtler, Mönch v. Salzb.
5, 25
(oobd.
, 3. Dr. 14. Jh.
): Jaspis, du stain, den der gelaub | rainikleich hat gepolirt.
Helm, H. v. Hesler. Apok.
21384
; Joachim, Marienb. Tresslerb.
320, 21
; Gille u. a., M. Beheim
108, 21
; Mayer, Folz. Meisterl.
87, 58
; Sachs 15,
433, 15
; Müller, Welthandelsbr.
297, 28
; Sudhoff, Paracelsus 13,
48, 24
; Gereke, Seifrits Alex.
4854
; Bauer u. a., Kunstk. Rud.
543
; 811
; Brack
d 10v
; Voc. Teut.-Lat.
p iiijr
; Rosenqvist, Frz. Einfluß.
1943, 279
.‒
Vgl. ferner s. v. balas
.