gewonde,
die
.– Md. / wobd.
1.
›Herkommen, Gewohnheit, Tradition, Brauch‹; zu
gewon
I (Adj.) 1, gewonheit
1.Bedeutungsverwandte:
recht
das
) 11; vgl. gewonheit
Belegblock:
Hilliger, Urb. St. Pantaleon
278, 41
(rib.
, 1372
): vort solen wir die vurscr. hove halden in yrme reichte ind gewoynden.
Loesch, Kölner Zunfturk.
2, 137, 7
(rib.
, 1434
): und machen ir part, fleisch veilzohaven und zo gelden nae gewoenden.
Meijboom, Pilgerf. träum. Mönch
9686
(rib.
, 1444
): Ind lichte etzlichen doint ouch dit | Ind bedeckent dat da mit | Dat id eyne gewoende sij.
Chron. Köln
1, 6242
(rib.
, Hs. 1. H. 15. Jh.
): der vryheide, | die sy van keiser ind conynge beide | ind van alder gewoinden her haint braicht.
Meisen, Wierstr. Hist. Nuys
1477
(Köln
1476
): Gaydz moder, der furstijnnen ho | Fest, gnant Purificacio, | Nae gewoenten wart dat geeyrt.
2.
›Recht, Privileg‹.Bedeutungsverwandte:
vgl. gewonheit
Belegblock:
Beyer, UB Erfurt
2, 633, 4
(thür.
, 1382
): und haben in wider gegeben alle ire recht, freyheit, gnaden, werden, lehen, hantfesten, gewonde und vorhengnisse.
3.
›Art und Weise der individuellen Lebensführung, Gewohnheit‹; vgl.
gewonheit
4.Bedeutungsverwandte:
usanze
wandel
Belegblock:
Meijboom, Pilgerf. träum. Mönch
1709
(rib.
, 1444
): Want ir uch zo vil stunden | Na uren willen hait underwunden | Zo verwandelen myne gewoende ind usance.
hail. altvaͤter
80r
(schwäb.
, E. 14. Jh.
): do fraget er von dem altvater [...] wie sin wandel oder sin gewant was geschaffen.