birke,
die
;-Ø
, auch -n/-n
;zu
mhd.
birke, birche
›Birke‹
(Lexer 1, 281
).›Birke‹.
Syntagmen:
die b. brechen / pflanzen
.Wortbildungen:
birkenbaum
birkenbusch
birkenmos
birkenrute
birkensamen
birkenschos
birkhan
birkhenne
Belegblock:
Ermisch u. a., Haush. Vorw.
240, 36
(osächs.
, 1570
/7
): Die birken pflanzet man gerne im alten monden.
Ebd.
267, 15
: Morellen mack man pfropfen auf morellen, item auf pflaumen, item auf byrken.
Röhrich u. a., Cod. Dipl. Warm.
4, 291, 30
(omd.
, 1428
): von dannen off eyne birke, dy do steet boben dem see Gymen.
Mylius
E 1r
(Görlitz
1577
): Betula Bircke Betuletum Birckpusch.
Keil, Peter v. Ulm
238
(nobd.
, 1453
/4
): mache die mitter rind von einer pürcken zu puluer vnd thus in wein.
Gehring, Würt. Ländl. Rechtsqu.
3, 515, 5
(schwäb.
, 1550
): die straf ist […] von ainer aspen oder burken, wan mans zu zimmer mit der praiten axt behaut, 3 ℔.
Henisch
183
(Augsb.
1616
): Ein jedes band von weiden / oder andern gerten / als bircken / pfriemmen / burtzen oder stro.
Koppitz, Trojanerkr.
12401
(Hs. ˹noschweiz.
, 15. Jh.
˺): Von sinen gesellen | Im lützell helffe geschach. | Hector ain birchen brach.
Maaler
57v
(Zürich
1561
): Bender / Allerley weiche gewaͤchs darauß man band machet / als Wyden / Bircken / ec. Vimen.
Winter, Nöst. Weist.
3, 396, 1
(moobd.
, 1594
): ist abermals das march hinab an ainen alten gräsigen weeg biß zu ainer pürchen und ferchen so marchpaum sein.
Pfeiffer, K. v. Megenberg. B. d. Nat.
331, 12
(oobd.
, 1349
/50
): Mirica haizt ain pirk und haizt auch ze latein vibex.
Brack
d 9r
; Voc. inc. teut. t
iijr
; Schmitt, Ordo rerum
37712
; Bremer, Voc. opt.
1, 217
; Dietz, Wb. Luther
1, 306
; Bad. Wb.
1, 235
; Schwäb. Wb.
1, 1131
; Öst. Wb.
3, 200
f.