beistal,
bestel,
der / das
;–/-ställe,
auch -Ø
.1.
›(überdachter) Vorbau; Schuppen‹.Bedeutungsverwandte:
ausgehäuse
erker
sommerhaus
soler
Belegblock:
Voc. Teut.-Lat.
c ijr
(Nürnb.
1482
): Ausgeheuße von holtz gemacht. prosectũ. od’ beystal.
Rapp, UB Stuttg.
97, 8
[Regestbeleg]; Voc. Ex quo M 295.
1
; P 864
; Bremer, Voc. opt.
5090
; Voc. rerum
35r
; Diefenbach
356a
; 467a
; Schwäb. Wb.
1, 815
; 6, 1612
.2.
›Baum (im Beleg in der Nähe des Zeidelbaumes)‹.Belegblock:
Mon. Boica, NF.
2, 1, 42, 1
(nobd.
, 1464
): Wer eynen beystall felte oder verhybe by den ymen […], der verfiel aber funf pfuͤnt 5 schilling haller.
3.
›Türpfosten‹.Bedeutungsverwandte:
beistudel
pfosten
türstudel
übertüre
Syntagmen:
einen b. machen
; b. vierecket sein
; b. des hauses / tempels, der tür
.Belegblock:
Bremer, Voc. opt.
5164
(wobd.
, 14.
/15. Jh.
): Postis vbertuͤr […] bystal […] bistell […] est lapis uel lignum iuxta ianuam situatum.
UB Zug
516, 17
(halem.
, 1413
): Wer aber, dz er sich also verseit, so sol dez gotzhuß bot ein wortzeichen us des hus bistell bringen.
Pfeiffer, K. v. Megenberg. B. d. Nat.
348, 32
(oobd.
, 1349
/50
): von derlai holz macht Salomôn die peistal der tür an dem tempel.
Baumann-Zwirner, Augsb. Volksb.
1991, 484
; Diefenbach
449
c; Voc. Teut.-Lat.
cc viijv
; Brinckmeier
1, 360
; Schwäb. Wb.
1, 815
; Schweiz. Id.
11, 26/7
.4.
›Türschwelle‹.Bedeutungsverwandte:
beistudel
1
geschwelle
schwelle
türschwelle
Belegblock:
Kurrelmeyer, Dt. Bibel
9, 276, 3
Var. (Straßb.
1466
; Var. Augsb.
um 1475
): die wunniclich des herren jsrahel die do was auff im: die wart genomen von dem cherub zů dem dreuscheufel
[Var.:
beystal]
des hauses. Bremer, Voc. opt.
5166
(schwäb.
, 1436
): Limen swelle […] bistell […] geschwell. […] lapis uel lignum, quod ad introitum domus pedibus est subiectum.
Brinckmeier
1, 360
; Kurrelmeyer, a. a. O.
8, 371, 18
Var.; Voc. rerum
38r
; Diefenbach
449
c.